Sầu riêng là loại cây ăn trái lâu năm và thường xuyên bị nhiều loại bệnh tấn công. Không chỉ hại lá, hại trái mà còn đe dọa đến đời sống của cây. Biết được các loại bệnh trên cây sầu riêng con và cây sầu riêng trưởng thành sẽ giúp bà con có thể chăm sóc vườn trồng tốt hơn.
1. Bệnh thán thư trên cây sầu riêng
1.1 Biểu hiện
Nguyên nhân: Do nấm Collectotrichum gloeosporioides.
Hiện tượng: Bệnh thường xuất hiện ở khoảng giữa tán lá trở xuống thường xuất hiện ở lá già
Đầu tiên là những vết trong như nhũn nước. Xuất hiện ở chóp hoặc rìa lá. Sau đó vết bệnh lớn dần có tâm màu xám trắng, có nhiều vòng đồng tâm. Trên vòng đồng tâm có những chấm nhỏ li ti màu đen.
Viền vết bệnh có màu nâu đỏ. Xung quanh vết bệnh có quầng vàng trắng. Các lá nhiễm nặng thường rụng sớm, những cây lớn thiếu sự chăm sóc (thiếu phân bón).Bệnh có thể làm rụng 2/3 số lá trên cây
1.2 Phòng trị bệnh thán thư trên cây sầu riêng:
– Aviso 350SC: 250ml/200 lít nước phun thuốc ướt đều tán.
– Manozeb 80WP: 800 – 1000g/200 lít nước phun thuốc ướt đều tán.
– Carbenda Supper 50SC: 300ml/200 lít nước phun ướt đều tán
– Catcat 250EC: 150ml/200 lít nước phun ướt đều tán
– Top 70WB: 200g/200 lít nước phun ướt đều tán
– Ridozeb 72WP: 800 – 1000g/200 lít nước phun ướt đều tán
2. Bệnh thối hoa trên cây sầu riêng:
2.1 Biểu hiện của bệnh thối hoa trên cây sầu riêng:
Nguyên nhân: Do nấm Fusarium sp.
Hiện tượng: Hai mảnh vỏ bao quanh hoa sầu riêng bị nấm tấn công trước, sau đó vết bệnh lan vào cánh hoa làm hoa bị thối và rụng.
2.2 Phòng trừ bệnh thối hoa trên cây sầu riêng:
– Tỉa cành tạo tán để vườn cây được thông thoáng.
– Phun thuốc khi hoa chuẩn bị nở: BigRorp Ran 600WP, Actinovate 1SP, Tracomix 760WP, Champion 77WP, Glory 50SC, Cure Supe 300EC, Hạt Vàng 50WP.
– Thu gom hoa rụng và hoa bị bệnh tiêu hủy.
3. Bệnh thối trái trên cây sầu riêng:
3.1 Nguyên nhân và hiện tượng
Nguyên nhân: do nấm Phytophthora palmivora. Trong thời điểm mùa mưa hoặc thời tiết có sương mù, độ ẩm cao cùng nhiệt độ trong vườn thấp khiến nấm bắt đầu phát sinh và gây hại lên trái sầu riêng. Nấm thường tấn công vào vết đục của loài sâu đục trái trước đó, dần dần chúng lây lan và phát tán ra khắp vườn.
Hiện tượng: Thối cuốn trái, thối thân xì mủ, thối rễ, gây hiện tượng lá vàng úa, sinh trưởng kém gây thối và rụng trái hàng loạt. Bệnh thối trái có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên trái. Tuy nhiên thông thường thì nó sẽ xuất hiện ở phía dưới đít trái. Đầu tiên chúng sẽ chỉ là một chấm nhỏ màu đen. Tiếp sau đó vết bệnh sẽ ngày một lớn dần chuyển sang màu xám và chúng sẽ ăn sâu vào phía trong thịt quả. Thịt quả sẽ bị nhũn ra và có mùa chua khó chịu.
3.2 Phòng trị bệnh thối trái trên cây sầu riêng
– Khi trồng sầu riêng cần chú ý trồng với mật độ hợp lý, thường xuyên tỉa cành, tạo tán. Chú ý tạo độ thông thoáng cho vườn trong mùa mưa. Mật độ trồng sầu riêng hợp lý là từ 8 đến 10 m.
– Thường xuyên vệ sinh vườn và thu gom bớt những cành nằm phía sát mặt đất. Tạo rãnh thoát nước để hạn chế vườn bị ngập và ẩm ướt trong thời gian dài.
– Bón phân hợp lý và cân đối giữa N-P-K để vườn cây được phát triển đồng đều. Hai năm một lần nên chủ động bón thêm các loại phân hữu cơ để cải tạo đất.
– Khi quả đậu nhiều và tiến hành tỉa trái bà con cũng có thể chủ động áp dụng biện pháp bao trái để hạn chế sự tấn công của bệnh.
Thuốc trị bệnh thối và rụng quả: Aliette 80WP, Vialphos 80BHN, Vilaxyl 35 BTN, Actinovate 1SP, Physan 20SL, Tracomix 760WP.
4. Bệnh cháy lá trên cây sầu riêng:
4.1 Nguyên nhân và hiện tượng của bệnh cháy lá trên cây sầu riêng
Nguyên nhân: do nấm Rhizoctonia solani.
Hiện tượng bệnh: bệnh bắt đầu là những vết nhỏ, màu xanh đậm. Vùng bị bệnh như nhúng vào nước sôi, sau đó bệnh lớn dần và liên kết lại thành hình dạng bất định. Các vết bệnh khô tạo thành mảng màu nâu sáng, viền màu nâu tối. Lá, cành gần mặt đất dễ bị nhiễm bệnh.
4.2 Phòng trị bệnh cháy lá trên cây sầu riêng:
Biện pháp canh tác: Vệ sinh vườn cây thông thoáng, bón phân cân đối, tưới đủ ấm vào mùa khô, thông thoáng đất không để quá ẩm ướt.
Biện pháp hóa học: Phun thuốc khi bệnh chớm xuất hiện ở giai đoạn vườn ươm cũng như kinh doanh để phòng trị bệnh.
– Aviso 350SC: 200ml/200 lít nước
– Vali 3SL: 500 ml/200 lít nước
– Vali 5SL: 800 ml/200 lít nước
– Carbenda Supper 50SC: 300 ml/200 lít nước
– Top 70WP: 200 ml/200 lít nước
– Catcat 250EC: 150 ml/200 lít nước.
5. Bệnh thối gốc chảy nhựa trên cây sầu riêng
5.1 Nguyên nhân và hiện tượng của bệnh thối gốc chảy nhựa trên cây sầu riêng
Nguyên nhân: Bệnh do nấm Phytopthora palmivora gây ra.
Hiện tượng: trên gốc thân, chỗ bị chảy nhựa ra chất nhựa màu đỏ. Vỏ cây và vùng gỗ phía dưới chỗ vết bệnh chuyển dần sang màu hồng lợt, có vân tím, viền gợn sóng.
Xem thêm: Giống cây sầu riêng monthong
5.2 Phòng trị bệnh chảy mủ trên cây sầu riêng
– Cần kiểm tra vườn cây thường xuyên (chú ý gần gốc thân) để phát hiện sớm chỗ bị bệnh khi chúng còn chưa lan rộng. Nếu bệnh xuất hiện ở phần gốc cây thì dùng dao sắt tách cạo bỏ hết phần vỏ chỗ bị bệnh (sau khi tác bỏ vỏ nhớ thu gom phần vỏ này đưa ra khỏi vườn tiêu hủy). Sau đó dùng 20-30 gram thuốc Mexyl- MZ 72WP, pha trong một lít nước, rồi lấy chổi hay cọ sơn nhúng nước thuốc quét lên chỗ bị bệnh và vùng lân cận.
– Nếu bệnh gây hại trên cành, lá, hoa trái… có thể dùng thuốc Mexyl-MZ 72WP pha 30-35 gram/ bình 8 lít.Phun đẫm lên thân cây, tán lá. Đối với những cây bị nấm gây thối gốc chảy mủ. Thì cứ mỗi m2 xung quanh gốc tưới khoảng 2 lít dung dịch nước thuốc này, hiệu quả phòng ngừa bệnh sẽ rất cao.
6. Bệnh nấm hồng trên cây sầu riêng:
6.1 Biểu hiện và tác hại của bệnh nấm hồng trên cây sầu riêng
Nấm thường tạo một lớp tơ lúc đầu có màu trắng đục, sau đó chuyển sang màu hồng nhạt phát triển xung quanh vỏ cành cây. Nấm hút dinh dưỡng làm vỏ cành chỗ bị hại khô và rụng lá, cuối cùng làm cành chết khô. Nấm bệnh thường xuất hiện trên các cành nhỏ mọc ngang ở nơi phân cành.
Khi bệnh mới xâm nhập, đầu tiên những sợi nấm màu trắng phát triển trên vỏ cây, sau đó hình thành lớp nấm dạng phấn hồng bao phủ bên ngoài vỏ cây. Bên dưới lớp phấn phủ này mô vỏ của cây bị thâm và thối làm cho cây không thể vận chuyển nước và chất dinh dưỡng, dần dần sẽ khiến cành khô và chết.
Bệnh khi đã xâm nhập vào cây nếu gặp điều kiện thích hợp sẽ dễ dàng lây lang qua bào tử bay trong không khí do mưa gió.
6.2 Phòng trừ bệnh nấm hồng trên cây sầu riêng
Để chống mầm bệnh phát triển, bà con nên trồng cây với mật độ thưa, tỉa cành định kỳ để vườn được thông thoáng.
Những cành bệnh nặng và chết do bệnh nên nhanh chóng cắt bỏ và tiêu hủy tránh việc lây lan. Nơi vết cắt cần được quét vôi thuốc để tránh việc mầm bệnh xâm nhập.
Phun ngừa các loại thuốc như Hạt vàng 50 WP 10-20g/bình 8 lít, Bonanza 10-20 g/bình 8 lít, Rovral 10-20 g/bình 8 lít, Metazeb 72 WP 20-25g/bình 8 lít, hoặc bà con có thể quét thuốc lên vết bệnh khi bệnh mới xuất hiện và ở các vị trí bệnh có thể xuất hiện.
7. Bệnh nấm trái trên cây sầu riêng:
7.1 Biểu hiện và tác hại
Nguyên nhân: Bệnh này do nấm Phytophthora palmivora gây ra, bệnh hại ở tất cả các giai đoạn phát triển của quả nhất là vào mùa mưa, vào những ngày trời lạnh, có ẩm độ cao thể hiện nhiều sợi nấm màu trắng bao phủ vết bệnh như mạng nhện. Bệnh nặng thì thối cả quả và lây lang sang các quả khác.
Hiện tượng: Khi quả bị bệnh tấn công sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm gây bệnh xâm nhập vào trái thông qua những vết đục.
Bệnh nấm trái không chỉ tấn công trên trái mà còn tấn công lên thân cây làm cho cây đổi màu khi nhiễm bệnh nặng. Vết bệnh dần chuyển sang màu nâu đỏ, vỏ thân nứt ra chảy nhựa vàng, ảnh hưởng mạch dẫn của cây làm lá cây vàng úa rồi rụng dần.
Bệnh thường xuất hiện từ phần đít trái, ban đầu chỉ là một chấm nhỏ sau đó nhanh chóng lan rộng và ăn sâu vào cuống và thịt trái, khiến trái bị hỏng và có mùi hôi thối.
7.2 Phòng trừ bệnh nấm
Vệ sinh vườn, tạo điều kiện thông thoáng cho vườn cây, tỉa cành theo định kỳ, thu gom lá mục và rác.
Khi tỉa trái đợt cuối, bà con nên tiến hành bao trái lại nhằm hạn chế sự tấn công của sâu bệnh. Nếu phát hiện vườn cây bị bệnh, cần nhanh chóng loại bỏ những trái hư hỏng ra khỏi vườn, tiêu hủy an toàn để tránh mầm bệnh lây lan.
Khi cây bị bệnh có thể phun đều lên tán các loại thuốc như: Curzate M8 72W, Ridomil MZ 50 WP hoặc Aliette 80 WP liều lượng 10-20 g/8 lít với liều lượng 15-20 ngày/lần.
8. Bệnh vàng lá trên cây sầu riêng
8.1 Biểu hiện và tác hại
Nguyên nhân:Do nấm Phythophthora và Fusarium gây ra. Khi bệnh tấn công lá bắt đầu ngả vàng sau đó rụng dần, ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây, khiến cây khó sinh trưởng và phát triển tốt.
Biểu hiện: Ban đầu bệnh sẽ tấn công vào rễ cây. Các rễ non bị thối có màu nâu đen, rễ chết dần khiến cho cây chậm phát triển. Sau đó dần lây lan tới phần thân cây phía trên khiến chảy nhựa thân. Còn lá cây sẽ dần ngả vàng, sau đó rụng dần, thậm chí cây có thể chết nếu bệnh đã quá nặng.
8.2 Phòng trừ
Nếu pH đất trồng quá thấp cần bón vôi bột cho cây để nâng pH cho cây trồng.
Thường xuyên vệ sinh vườn trồng, tiến hành tỉa cành tạo tán để vườn cây trở nên thông thoáng, tránh mầm bệnh xâm nhập tấn công cây trồng.
Thoát nước tốt cho vườn trồng, không để vườn bị ngập úng chống nước chảy tràn trên vườn trồng.
Nếu vườn sầu riêng bị mắc bệnh, bà con nên nhanh chóng dùng Cymoxanil + Mancozeb + Metalaxyl để tưới vùng gốc rễ cho cây và phun lên tán cây theo nồng độ khuyến cáo ghi trên nhãn thuốc, khoảng 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 10-15 ngày.